Co to jest afta?

Afty są powszechną odmianą wrzodów, które tworzą się na błonach śluzowych, zwykle w jamie ustnej.  Owrzodzenia aftowe mają zazwyczaj okrągły kształt i tworzą się w miękkich obszarach jamy ustnej, takich jak wnętrze warg, policzki lub spód języka. Są łagodne, niezakaźne i mogą występować jako pojedyncze wrzody lub w skupiskach. Ciężko jest jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, od czego robią się afty. W większości przypadków aftowe wrzody występują nawracająco. Przyczyna tego stanu jest niejasna i nie ma lekarstwa, które pozwoliłoby raz na zawsze pozbyć się problemu. Na rynku dostępne są jednak różne preparaty pozwalające na przyśpieszyć gojenie ran w jamie ustnej. W większości przypadków afty są małe – zwykle mają mniej niż 5 mm średnicy – i mogą tworzyć pojedynczy wrzód lub gromadę. Zazwyczaj nie powodują dużego bólu.

Jak leczyć afty?

Przewlekłe nawracające aftowe owrzodzenia jamy ustnej są najczęstszym rodzajem wykwitów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej. Jak pozbyć się afty? W większości przypadków owrzodzenia znikną bez leczenia. Warto jednak pamiętać, aby unikać spożywania twardych lub drażniących pokarmów, takich jak np. ananasy, orzechy itp. Zaleca się ponadto stosowanie zimnych okładów na dotknięty chorobowo obszar i w razie potrzeby użycie preparatów odrętwiałjących, takich jak miejscowa lidokaina lub benzokaina, które w większości przypadków wystarczą do opanowania bólu.

Gdy wymagane jest dalsze leczenie, istnieje kilka możliwych opcji. Ich wybór zależy jednak od oceny lekarza, który oceni stopień ciężkości owrzodzenia oraz ogólny stan zdrowia chorego.

Afty u dziecka – jak działać?

W przypadku dzieci postępowanie powinno przebiegać podobnie, jak w przypadku osoby dorosłej. Różnica może być jednak, taka, że młodzi pacjenci gorzej znoszą niedogodności wynikające z owrzodzeń w jamie ustnej. 

Istnieją pewne czynniki, które warunkować mogą wystąpienie afty u dziecka:

• osłabiony układ odpornościowy
• alergie na żywność, taką jak chociażby kawa, czekolada, ser, orzechy i owoce cytrusowe
• stres w codziennym  życiu
• wirusy i bakterie
• urazy mechaniczne jamy ustnej
• złe odżywianie
• niektóre leki
• podrażnienie nabłonka od aparatów ortodontycznych

Owrzodzenia i afty często pojawiają się po raz pierwszy u dzieci i młodzieży w wieku od 10 do 19 lat. U około 3 na 10 dotkniętych dzieci wyleczone afty wracają w ciągu paru lat od pierwszego pojawienia się. Nie są one jednak zaraźliwe.

Jakie są objawy wystąpienia afty u dziecka?

Każde dziecko może odczuwać objawy nieco inaczej. Poniżej znajdują się najczęstsze objawy aftowego zapalenia jamy ustnej:

• bolesne rany w jamie ustnej, często w ustach, na policzkach lub na języku
• rany, które są białe lub szare z czerwoną obwódką
• problemy z jedzeniem lub mówieniem z powodu owrzodzeń
• brak gorączki (w większości przypadków)

Jak diagnozuje się afty?

Lekarz rodzinny może często postawić diagnozę już na podstawie pierwszego badania fizykalnego. Niekiedy może jednak zlecić wykonanie szczegółowych badań, aby wykluczyć inne przyczyny:

• badania krwi
• wymazy z jamy ustnej
• biopsja (pobranie małego kawałka tkanki z bólu i sprawdzenie komórek pod mikroskopem)

Jak leczy się afty u dziecka?

Leczenie będzie zależeć od objawów, wieku i ogólnego stanu zdrowia dziecka. Będzie to również zależeć od tego, jak ciężki jest stan chorobowy.
Celem leczenia jest przede wszystkim złagodzenie objawów. Leczenie może obejmować:

• picie większej ilości płynów
• zastosowanie leków na ból i gorączkę
• właściwa higiena jamy ustnej
• stosowanie leków w postaci maści w celu złagodzenia bólu 
• korzystanie z płynu do płukania jamy ustnej

Twoje dziecko może poczuć się lepiej, nie jedząc pikantnych, słonych lub kwaśnych potraw. Te produkty mogą powodować podrażnienie jamy ustnej.
Jedną z opcji są dostępne bez recepty, stosowane miejscowo pasty przeciwzapalne stosowane bezpośrednio w obszarze problemowym.  Mogą być one skuteczne w zwalczaniu objawów aftowych wrzodów w przypadku również dzieci. Pasty te należy nakładać od dwóch do czterech razy dziennie, należy postępować zgodnie ze szczegółowymi zaleceniami ulotki lub lekarza.

W przypadku dzieci należy unikać antybiotykowych płynów do płukania jamy ustnej zawierających tetracyklinę  ponieważ mogą one spowodować odbarwienie zębów.

Jak szybko pozbyć się afty domowym sposobem

Owrzodzeniom jamy ustnej nie zawsze można zapobiec, ale są pewne rzeczy, które możesz zrobić, aby zminimalizować nieprzyjemne objawy. Istnieje wiele popularnych domowych środków na aftowe wrzody. Do najpopularniejszych należą:

Płukanie jamy ustnej słoną wodą

Płukanie jamy ustnej roztworem sody oczyszczonej / wodorowęglanu sodu i wody
Stosowanie kompresów z lodu na dotknięty obszar w celu zmniejszenia obrzęku
Maści zawierające miejscowy środek znieczulający w celu łagodzenia bólu i dyskomfortu

Zmniejszenie stresu, odpoczynek

Unikanie spożywania  twardych pokarmów, które mogą porysować wnętrze jamy ustnej
Suplementy diety, takie jak kapsułki witaminy B-12, kapsułki witaminy D, tabletki kwasu foliowego lub tabletki cynku mogą również zmniejszać ryzyko powstawania ran.